BẠN THƯỜNG KHEN CON NHƯ THẾ NÀO?
Hôm trước có mẹ hỏi mình về thời kỳ lên hai, về việc con không muốn chia sẻ đồ chơi và chỉ muốn giữ cho riêng mình, bé nhà bạn cũng tầm tuổi Bơ. Sau một hồi hỏi han tin nhắn qua lại thì mình thấy mẹ ấy cũng đã có tìm hiểu về giai đoạn này để biết cách trò chuyện, tương tác với con. Nhưng khi mình bảo “nhớ khích lệ con dù là những tiến bộ nhỏ nhất nhé”, thì bạn nói “Ừ quên mất vụ khích lệ luôn”.
Bên con quan sát con mỗi ngày mình thấy khích lệ con quan trọng lắm:
- Khi con được ghi nhận, con thêm niềm tin vào bố mẹ, thêm tin tưởng về bản thân con, là nền tảng để con tự tin về sau.
- Khi được ghi nhận, con vui vẻ, tâm trạng tốt sẽ giúp con dễ hợp tác hơn.
- Áp lực so sánh với bạn khác, anh chị em khác hoặc kì vọng về con đôi khi khiến mẹ quên mất con ở hiện tại. Bằng cách quan sát và ghi nhận con, dù những tiến bộ nhỏ nhất, tâm mẹ cũng an hơn, vì mẹ hiểu con đang ở đâu con đã làm được gì, con cần gì để lớn lên. Mà khi tâm trạng tích cực, mẹ hiểu con hơn thì cũng dần biết cách kiên nhẫn với con hơn, tình mẹ con đi lên trông thấy.
- Khi khích lệ những tiến bộ của con, kết nối, giao tiếp tích cực giữa cha mẹ và con cũng tăng lên, con thấy con được bố mẹ quan tâm, quan sát. Con trẻ rất thích được chú ý đó ạ. Và mình tin, khi được lắng nghe, con sẽ hợp tác hơn rất nhiều.
- Nhớ ghi nhận và khích lệ con mỗi ngày, thật tâm và chân thành bố mẹ nhé!
Nhưng khích lệ con thế nào? Có phải cứ bảo “con giỏi quá”, “con thông minh quá” là được? Để mình kể với bạn một câu chuyện của chúng mình nhé:
Tối hôm trước sau giờ ăn Mẹ khen Bơ: “Bơ đã biết tự giác đi rửa tay rồi đấy!”
(Là rửa tay trong vui vẻ hợp tác chứ vẫn cần mẹ hỗ trợ thêm ạ)
Bơ nói luôn một vòng: “em Bơ biết rửa tay rồi, Bơ biết bật đèn rồi, biết tắt đèn rồi này, Bơ biết bật quạt rồi, Bơ biết tự xúc ăn rồi, Bơ biết đánh răng rồi...” Vậy là những câu khích lệ đã được con ghi nhớ và đến lượt con tự ghi nhận bản thân, khen ngợi bố mẹ.
Thay vì khen con giỏi, con thông minh, con siêu quá, mình luôn khích lệ Bơ bằng những ghi nhận cụ thể như vậy kèm theo một chút cảm xúc của mẹ: Bơ đã xếp được cao hơn rồi, Bơ giữ thăng bằng tốt hơn rồi, Bơ đã biết cất đồ chơi, biết cất sách sau khi đọc,... mẹ rất vui, mẹ rất thích.
Nhưng không phải tự dưng mình biết đâu các mẹ ạ, trước đây mình cũng chỉ biết khen con như thông thường: Con giỏi quá! Cho đến khi đọc các bài viết về cách giao tiếp và tương tác với con, cách khen ngợi, ghi nhận con. Mình mới biết mình có thể làm khác để khuyến khích con tốt hơn và sửa dần, lúc đầu vẫn hay quên và gượng, giờ thì thành quen hơn rồi, còn lan truyền sang cả Bơ nữa.
Về lý do tại sao nên ghi nhận con đúng cách thì theo nghiên cứu của GS. Gunderson ĐH Chicago, Mỹ cho thấy: Lời khen chỉ xoay quanh những tính cách hoặc thành tích như: con giỏi quá, con thông minh quá, con cần cù, con chăm chỉ, wow có hai điểm 10, mẹ yêu con quá...sẽ không mang hiệu quả nhiều trong việc giúp bé cố gắng nỗ lực và sự thông minh của trẻ. Thay vào đó, lời khen của cha mẹ trên một hành động hoặc một sự việc nào đó mà trẻ làm một mình hoặc cùng bạn làm, không hẳn có kết quả tốt, nhưng ít nhất có sự cố gắng của trẻ trong đó, thì lời khen cho trẻ lúc này là có hiệu quả rất tốt cho khả năng nỗ lực cố gắng và thông minh sau này.
Ví dụ: Tối qua con học bài rất khuya, mẹ biết con đã cố gắng làm tốt, điểm 9 rất xứng đáng con ạ!
Trong cuốn “Nuôi dạy đứa trẻ tự chủ” mà mình đang đọc cũng có đề cập thế này: "Để khuyến khích tư duy phát triển, Dweck khuyên bạn nên khen ngợi nỗ lực và các chiến thuật khác nhau mà con sử dụng để giải quyết vấn đề, thay vì khả năng có sẵn của con. Hãy nói những điều như "Sự tò mò của con rất thú vị" thay vì nói "Con thật thông minh"; "Bố thực sự ấn tượng với nỗ lực của con trong bài kiểm tra đó" thay vì "Số điểm tuyệt vời". Theo Dweck "sự tập trung vào nỗ lực xuất phát từ bên trong có thể giúp giải quyết cảm giác bất lực và đem lại thành công". Tư duy phát triển là yếu tố quan trọng nhất của một đứa trẻ có động lực tự thân." (Dweck là một nhà tâm lý học).
Trên đây là cấu trúc lời khen mình đã thực hành và tóm tắt lại từ chia sẻ của bác sĩ Nhi Anh Nguyễn (London). Coi vậy mà để những lời khen phát huy được tối đa lợi ích của nó thì cũng cần bố mẹ dụng tâm một chút đấy nhỉ.
---------------------------
Bạn đang có tâm sự?
Bạn đang gặp khó khăn khi bên con?
Hay bạn có câu chuyện muốn kể với mình?
Hãy nhắn cho mình nhé! Mình không phải chuyên gia để khuyên bạn nên làm gì, mình chỉ là một người mẹ có thể lắng nghe bạn không phán xét đúng sai!
ĐỒNG HÀNH CÙNG NHÀ BƠ
Fanpage: https://www.facebook.com/Chuyennhabo124/
Blog: https://chuyennhabo.blogspot.com/
FB cá nhân của mình: https://www.facebook.com/nguyen.huyenmb/
Nhận xét
Đăng nhận xét