Chuỗi bài về những câu nói tưởng chừng rất “bình thường” của người lớn nhưng lại không nên nói với trẻ và cách mình đã sửa. Bởi dù sao, không thể bên con 24/7 và không thể ngăn con khỏi mọi điều bất công, mọi hành vi, câu nói chưa phù hợp. Chỉ là mình nghĩ, nếu xây dựng được gắn kết với con, là nơi tin cậy để con tỉ tê chuyện trường, chuyện bạn, mình có thể tiến gần hơn đến thế giới của con để đồng hành cùng con.
Bài 1: Đưa ra hậu quả gắn liền với hành vi của con.
“Không cất thì mẹ bỏ thùng rác”
“Làm hỏng đồ chơi thì không được về”
Hôm trước ở lớp, cô giáo bảo Bơ “Bơ làm gãy sáp màu nên sẽ ở lại đây với cô và không được về”
Cuối giờ cô dẫn Bơ xuống, hỏi “Bơ ở đây hay về” Bơ bảo Bơ ở đây với cô.
Sau đó cô chào Bơ, Bơ bảo “mẹ ơi thế giờ về à mẹ, cô bảo Bơ làm gãy sáp nên Bơ ở đây với cô”. Rõ ràng là chúng ta đều biết chuyện đó không xảy ra, nhưng con trẻ luôn ghi nhớ và tin điều đó là thật. (Còn người lớn thì cứ vô tư “doạ” trẻ vì nghĩ cách này hiệu quả mà không biết điều đó còn làm tổn thương con, khiến con sợ: lo sợ phải xa bố mẹ, sợ bố mẹ bỏ rơi, nghĩ bố mẹ không thương mình... Mình đã từng gặp, và sẽ kể lại ở một bài khác).
Mình đã nói lại với con rằng cô nói thế là không đúng, cô không nên nói như vậy, vì dù thế nào thì Bơ vẫn về, và cả cô cũng về, không ai ở lại trường cả. Cô nói vì muốn Bơ giữ gìn đồ dùng, cô có thể nhắc Bơ tô xong thì cất gọn, nếu gãy sáp mình tô sẽ khó hơn. Nên nếu Bơ dùng xong thì mình cất lại, không bẻ như thế nhé.
Có một lỗi rất thường gặp khi bố mẹ/ người lớn phản hồi với các hành vi trẻ mà khi tìm hiểu về nuôi dạy tích cực và quan sát xung quanh, mình mới thấy quả thật rất phổ biến. Và thực ra cái hậu quả đưa ra lại chẳng liên quan, cũng sẽ không có hiệu quả hay có tác động lâu dài đến con.
Ví dụ cụ thể: hành vi cất gọn đồ chơi
- Cho con lựa chọn, nếu con không cất thì mẹ sẽ cất và chiều/ mai/ trong 2 hôm tới sẽ không được chơi, và nhất quán với quyết định đó. Hậu quả gắn liền với hành vi không cất đồ chơi, con sẽ hiểu à vì lần trước mình không cất nên hôm nay mình không được chơi. Mình đã thực hành điều này từ khi tập thói quen cất gọn đồ chơi cho Bơ, và mình thấy hiệu quả.
- Nhưng nếu là “nếu ko cất thì mẹ bỏ thùng rác”, dù rõ ràng là bố mẹ sẽ không làm thế. Thì điều này vừa không giúp con hiểu vừa làm mất lòng tin vì bố mẹ nói nhưng không làm, và không giúp con ghi nhớ cho lần sau. Thi thoảng bố Bơ cũng mắc lỗi này và mình sẽ đính chính lại sau đó. (Nếu bố mẹ nào sẵn sàng bỏ đồ chơi vào thùng rác thì mình không có ý kiến ạ)
Những câu “doạ” như thế có thể hiệu quả ngay đấy, nhưng về lâu dài, dần dần con sẽ hiểu “à mẹ nói thế chứ không làm đâu, không phải thế đâu”. Mình nghĩ, nếu có một ngày, trẻ không còn tin điều bạn nói, nghĩa là tự bạn đã đánh mất niềm tin đó. Giống như câu chuyện “Cậu bé chăn cừu” vậy.
Còn nhiều điều nữa mà khi tìm hiểu, quan sát, thực hành mới thấy, để xây dựng lòng tin, quy tắc hay bất cứ điều gì với con, cần lắm kiên trì, nhất quán và can đảm. Can đảm để học và thay đổi chính mình trước, can đảm để kiên định và lên tiếng/ hoặc phản hồi lại những điều không phù hợp, những điều tưởng nhỏ nhưng lại cực kỳ liên quan trên hành trình lớn lên của con.
ĐỒNG HÀNH CÙNG NHÀ BƠ
https://www.facebook.com/Chuyennhabo124/
Blog: https://chuyennhabo.blogspot.com/
Nhà Bơ và Những người bạn
https://www.facebook.com/groups/2028211387399020
#chuyennhabo
#lamchametichcuc
#toithaydoi
Nhận xét
Đăng nhận xét